Trong kinh tế, tính thanh khoản (tiếng Anh: Liquidity) là tính linh hoạt của một tài sản khi chuyển đổi tài sản đó thành tiền mặt. Tuy nhiên, trong chứng khoán và trong tài chính ngân hàng, thuật ngữ tính thanh khoản được sử dụng cho các chủ thể khác nhau thì mang nghĩa khác nhau và có các công thức đo lường khác nhau.
Vậy thanh khoản là gì? Thanh khoản trong chứng khoán là gì? Cách xem thanh khoản của cổ phiếu như thế nào? Cùng tìm hiểu qua bài viết sau đây nhé.
Table of Contents
Thanh khoản là gì?
Thanh khoản là gì? Nó là một khái niệm trong lĩnh vực tài chính. Tính thanh khoản tiếng anh gọi là Liquidity, chỉ mức độ lưu động (hay còn gọi là tính lỏng) của một sản phẩm/tài sản bất kì có thể được mua vào hoặc bán ra trên thị trường mà giá thị trường của nó không bị ảnh hưởng nhiều.
Hiểu một cách đơn giản, tính thanh khoản là thuật ngữ dùng để chỉ khả năng chuyển đổi thành tiền mặt của một tài sản hoặc một sản phẩm.
Ví dụ tiền mặt là tài sản có tính thanh khoản cao nhất bởi nó có thể dùng để “bán” (đổi lấy hàng hóa/dịch vụ) mà giá trị hầu như không thay đổi. Còn các tài sản khác như bất động sản, nhà máy, máy móc… Có tính thanh khoản thấp hơn vì để chuyển đổi các tài sản này thành tiền mặt phải mất một thời gian rất dài.
Ý nghĩa của thanh khoản
Tính thanh khoản cho thấy sự linh hoạt và an toàn của một tài sản/thị trường:
- Tài sản ngắn hạn/lưu động có tính thanh khoản cao khi giá của nó ít bị biến động trên thị trường.
- Thị trường hoạt động càng năng động và có hiệu quả thì tính thanh khoản càng cao
Tính thanh khoản trong chứng khoán
Các chứng khoán có tính thanh khoản cao là các chứng khoán có thị trường mua bán năng động, có thể dễ dàng được giao dịch với giá cả tương đối ổn định.
Tính thanh khoản của chứng khoán càng cao, vốn ban đầu của doanh nghiệp được phục hồi càng nhanh. Bởi vậy, đây là một yếu tố quan trọng đối với các nhà đầu tư khi xác định tính an toàn của một thị trường.
Xem thêm: Trái phiếu là gì? Tất tần tật về trái phiếu 2020
Tính thanh khoản (Liquidity) là gì? Ý nghĩa và tầm quan trọng
Trong lĩnh vực tài chính, quản lý thanh khoản là một vấn đề cực kỳ quan trọng, đặc biệt với những ai làm việc với thị trường tiền điện tử. Trong bài viết này hãy cùng tìm hiểu tính thanh khoản, hay còn gọi là Liquidity là gì, ý nghĩa và tầm quan trọng của nó đối với thị trường tiền điện tử ra sao nhé.
Tính thanh khoản là gì?
Tính Thanh khoản là một trong những khái niệm quan trọng nhất – ngoài vốn hóa thị trường – mà mọi người cần phải hiểu khi giao dịch hoặc đầu tư tiền điện tử.
Thanh khoản là mức độ mà một tài sản cụ thể có thể được mua hoặc bán nhanh chóng mà không ảnh hưởng đến sự ổn định chung của giá của nó. Nói một cách đơn giản nhất, thanh khoản đề cập đến khả năng một tài sản được chuyển đổi thành tiền mặt một cách dễ dàng.
Tài sản có tính thanh khoản cao nhất là tiền mặt, vì nó rất ổn định và có thể dễ dàng truy cập và dễ dàng chi tiêu cho việc mua, bán, trả nợ hoặc đáp ứng mong muốn và nhu cầu ngay lập tức. Do đó, tiền mặt thường được sử dụng làm tiêu chuẩn để đánh giá tính thanh khoản của tài sản.
Một điểm tương đồng phổ biến giữa các tài sản lưu động là tất cả chúng đều có một thị trường sẵn sàng và mở để giao dịch. Điều này có nghĩa là tất cả các tài sản này được giao dịch nhiều trên toàn cầu trong các sàn giao dịch khác nhau với giá cả ổn định.
Đối với các tài sản không thanh khoản – hoặc thanh khoản kém – chúng thường không được giao dịch trên các sàn giao dịch công khai mà thường được giao dịch riêng tư nhiều hơn.
Điều này có nghĩa là giá của các tài sản thanh khoản có thể thay đổi bởi một mức lãi lớn và có thể mất một lượng thời gian đáng kể để hoàn thành. Về cơ bản, càng khó biến một tài sản thành tiền mặt, nó càng thanh khoản kém.
Thanh khoản đề cập đến sự dễ dàng mà bạn có thể nhập hoặc thoát vào một tài sản hoặc tiền tệ cụ thể.
Những ý nghĩa của nó với đến tiền điện tử?
Cũng như với bất kỳ khoản đầu tư nào khác, bạn muốn có thể mua bán token một cách nhanh chóng mà không cần phải giảm giá hay mất thời gian chờ giao dịch được khớp.
Để có thể làm được điều này, thị trường mà bạn đang giao dịch phải thanh khoản. Nói cách khác, thị trường đó phải có nhiều hoạt động giao dịch và sự chênh lệch giữa giá đặt mua và giá chào bán không quá lớn.
Hãy xem xét ví dụ sau từ quan điểm của người bán
Bob có 5 token của một loại tiền điện tử và giá của các token này đã tăng trong vài ngày qua. Bob vui mừng và quyết định bán tất cả các token của mình ở mức giá thị trường hiện tại.
Nếu thị trường thanh khoản, nghĩa là có đủ số người mua sẵn sàng mua các token của Bob ở mức giá mà anh ấy mong muốn, thì Bob có thể nhanh chóng bán các tài sản của mình và bán ở giá mà anh ấy muốn. Giao dịch của Bob không ảnh hưởng đến giá token vì thị trường đủ thanh khoản để thực hiện giao dịch của Bob.
Tuy nhiên, nếu Bob yêu cầu bán 5 token của mình ở giá thị trường hiện tại và thị trường không thanh khoản hoặc có tính thanh khoản thấp, nghĩa là không có đủ số người mua sẵn sàng mua các token của Bob ở mức giá mà anh ấy mong muốn, anh ấy buộc phải hạ giá bán hoặc đợi đến khi thị trường thanh khoản hơn để có thể bán các token của mình. Nếu Bob quyết định giảm giá, giao dịch của anh ấy cũng ảnh hưởng đến giá thị trường hiện tại của token.
Làm thế nào để kiểm tra thanh khoản thị trường?
Cách xem tính thanh khoản của cổ phiếu. Khi đánh giá một thị trường là thanh khoản hoặc không thanh khoản, nên nhìn vào ba chỉ số quan trọng. Khối lượng giao dịch trong 24 giờ, Chiều sâu của sổ lệnh và độ chênh lệch giữa giá bán và giá mua, hay còn gọi là khoảng cách giữa giá mua/giá bán.
Tuy nhiên, sổ lệnh không phải lúc nào cũng phản ánh chính xác vì các yếu tố như các lệnh dừng – giới hạn và các lệnh tảng băng trôi, các lệnh này được tạo ra bằng cách sử dụng tự động giao dịch và do vậy chỉ xuất hiện trên sổ lệnh khi các điều kiện cụ thể cho các lệnh đó được đáp ứng.
Tính thanh khoản vô cùng quan trọng khi cân nhắc các giao dịch của bạn. Đó là một trong những yếu tố chính để có thể dễ dàng gia nhập hay thoát khỏi thị trường.
Tầm quan trọng của tính thanh khoản
Tính thanh khoản của cổ phiếu. Trong lĩnh vực tiền điện tử, thanh khoản đề cập đến khả năng một đồng tiền được chuyển đổi thành tiền mặt hoặc các đồng tiền khác một cách dễ dàng.
Thanh khoản rất quan trọng đối với bất kỳ tài sản có thể giao dịch nào, bao gồm cả tiền điện tử. Thanh khoản cao hơn trên thị trường là rất tốt vì nó mang lại những lợi thế sau:
Giá tốt hơn và hợp lý cho mọi người
Trong một thị trường thanh khoản, giá cả sẽ công bằng hơn cho những người tham gia thị trường do một số lượng lớn người mua và người bán.
Chẳng hạn, một thị trường mạnh mẽ với hoạt động giao dịch cao đảm bảo rằng người bán sẽ bán với giá cạnh tranh (để không bị thua lỗ) trong khi người mua sẽ trả giá cao hơn (theo mức độ thất vọng của họ), từ đó tạo ra giá thị trường cân bằng, công bằng cho tất cả.
Giá cân bằng, ổn định là dấu hiệu của sự ổn định thị trường và đảm bảo rằng những người tham gia thị trường không bị thiệt thòi.
Ổn định thị trường
Thanh khoản cao đảm bảo giá cả ổn định và sẽ không dễ bị dao động lớn trên thị trường bởi các giao dịch lớn. Chẳng hạn, rất dễ dàng để các “cá voi” (thuật ngữ dành cho những cá nhân có số lượng nắm giữ khổng lồ) tác động đáng kể đến giá cả – hoặc tệ hơn là thao túng giá – trong các thị trường thanh khoản kém có ít hoạt động thị trường.
Một lệnh mua hoặc bán sẽ tạo ra sự biến động lớn trong giá tiền điện tử, điều này góp phần làm tăng sự biến động và rủi ro cho thị trường chung. Trong một thị trường thanh khoản, giá đủ ổn định để chịu được các lệnh lớn do sự có mặt của nhiều người tham gia thị trường và lệnh giao dịch của họ.
Thời gian giao dịch nhanh hơn
Mua hoặc bán tiền điện tử sẽ thuận tiện và dễ dàng hơn trong một thị trường thanh khoản vì các lệnh mua hoặc bán của bạn sẽ được khớp nhanh hơn nhiều do số lượng người tham gia thị trường lớn hơn.
Bạn có thể nhanh chóng nhập hoặc thoát giao dịch ngay lập tức, điều này đôi khi rất quan trọng trong thị trường tiền điện tử có nhịp độ nhanh.
Tăng độ chính xác cho phân tích kỹ thuật
Phân tích kỹ thuật đề cập đến nghiên cứu về giá trong quá khứ và việc sử dụng các chỉ báo kỹ thuật và mô hình biểu đồ để dự đoán giá tiền điện tử.
Mặc dù nhiều người không đồng ý với tính chính xác của phân tích kỹ thuật, nó vẫn là một phương pháp được sử dụng rộng rãi trong việc tìm hiểu thị trường và giao dịch nói chung. Giá cả và sự hình thành biểu đồ trong một thị trường thanh khoản được phát triển và chính xác hơn, do đó nâng cao độ chính xác của nó.
Thị trường giao dịch tiền tệ ngoại hối (FOREX) là thị trường thanh khoản nhất với khối lượng giao dịch trung bình hơn 5 nghìn tỷ đô la mỗi ngày!
Các ý nghĩa của thanh khoản trên thị trường chứng khoán
Thanh khoản đối với nhà đầu tư lớn
Đối với nhà đầu tư tổ chức hay cá mập, thì tính thanh khoản cổ phiếu là một tiêu chí quan trọng để đưa một cổ phiếu vào danh mục đầu tư.
Dù một cổ phiếu rất tốt nhưng không có thanh khoản thì nhiều quỹ đầu tư sẽ bỏ qua và không quan tâm. Vì nếu thanh khoản thấp, tổ chức sẽ không mua đủ lượng cổ phiếu cần với mức giá họ muốn và khi bán cũng khó khăn hơn.
Đặc biệt các quỹ ETF rất quan tâm đến thanh khoản, ví dụ:
- Quỹ VNM ETF yêu cầu về thanh khoản: Khối lượng bình quân 1 tháng >= 250.000 CP
- Quỹ FTSE Vietnam ETF yêu cầu Giá trị giao dịch bình quân 1 phiên 3 tháng >=20% giá trị trung bình ngày của quỹ.
Các chỉ số thị trường như VN30 hay quỹ VFMVN30 yêu cầu 30 cổ phiếu phải đạt thanh khoản cao nhất, sau khi xét tiêu chí giá trị vốn hóa và tỷ lệ free float (khối lượng cổ phiếu thực sự tự do lưu hành trên thị trường).
Ta có bảng khối lượng và giá trị giao dịch của 30 mã trong rổ VN30, tại ngày 31/10/2019. Mã BID (STT 1 – Ngân hàng BIDV) có khối lượng giao dịch là 777,680 cổ phiếu được trao tay với tổng giá trị là 31,5 tỷ đồng!
Cách đo lường và xác định thanh khoản của một cổ phiếu
- Trên thị trường chứng khoán Việt Nam thì:
- Sàn HOSE (đại diện là Vnindex) sẽ có tính thanh khoản cao hơn so với sàn Hà Nội (HNX và Upcom) – Trong đó các mã ở HNX có thanh khoản cao hơn Upcom.
- Thường thì sàn HOSE sẽ chiếm tầm 80% thanh khoản của toàn thị trường Việt Nam!
- Đối với riêng cổ phiếu riêng lẻ, nhà đầu tư có thể xem thanh khoản tại các trang web về tài chính như CafeF hay web các công ty chứng khoán.
- Thông tin về thanh khoản của VNM, nguồn tại: http://s.cafef.vn/hose/VNM-cong-ty-co-phan-sua-viet-nam.chn
- Bạn chỉ cần nhìn vào 1 trong 3 vị trí màu ĐỎ, sẽ ước chừng được thanh khoản của VNM.
3 vị trí xem thanh khoản của cổ phiếu VNM
Tuy nhiên không phải mã cổ phiếu nào cũng có thanh khoản cao, có nhiều mã cổ phiếu Thanh khoản rất thấp, thậm chí thanh khoản bằng 0!
Cổ phiếu không có thanh khoản
Để lý giải cho điều này, thường là do cổ phiếu trôi nổi thấp, cụ thể do:
- Công ty nhỏ có ít cổ phiếu phát hành và giao dịch.
- Công ty lớn nhưng cổ đông chủ chốt nắm số lượng lớn.
- Những công ty có giá trị và giá trị giao dịch quá khác biệt, quá cao hoặc quá thấp nên chẳng ai mua hay bán. Ví dụ như mã cổ phiếu MEF giá là 1.600 đồng, tuy nhiên cổ tức mỗi năm nhận được là 3.000-4000 đồng, chẳng ai ngu mà bán cổ phiếu mình nắm giữ cả!!!
Đối với các cổ phiếu khác nhau thì thanh khoản thể hiện cổ phiếu đó dễ mua hay dễ bán! Kiểu như cổ phiếu VNM dễ mua và bán hơn so với WCS nên thu hút sự quan tâm của nhà đầu tư nhiều hơn!
Đáng chú ý: Những rủi ro trong kinh doanh
Nếu còn thắc mắc vấn đề gì trong bài viết trên, vui lòng để lại phản hồi bên dưới. Đội ngũ tindung.com.vn sẽ tích cực trả lời những phản hồi của các bạn. Chúc các bạn thành công.
>> Xem thêm: Hướng dãn mở tài khoản chứng khoán FPT nhanh nhất
Hữu Đệ – Tổng hợp và Edit